Korece 1.Ders – Alfabe (한글 – hangıl)

Merhaba arkadaşlar. 🙂

Bir süredir bu konuda bir başlık açmayı düşünüyordum zaten. Zamanı şimdiymiş. 🙂 Ben bu bloğun çalışmakta ve kaynak bulmakta sıkıntı çeken insanlar için güzel bir referans ve kaynak olmasını istedim hep, umarım öyle olur ve sizler de tıpkı düşündüğüm gibi faydalanabilir ve bundan memnun kalabilirsiniz.

Burada paylaşacağım notlar, Korece öğrenirken kendi araştırıp bulduğum, epey zorluklarla bir yerlerden çıkardığım notlar arkadaşlar. Yani kendi derlediğim notlarım. Bazıları basılmış kitap bile olmayan, üniversite hocalarının hazırladığı notlardan özetler hatta. Bazıları ise İngilizce kaynaklardan (kitap, video vb.) çevirerek tuttuğum notlar çünkü İngilizce kaynaklarda gerçekten çok akıcı ve ayrıntılı anlatıyorlar, bu durum ne yazık ki Türkiye için geçerli değil. İleride Türkçe olarak anlattığım Korece ders videoları çekip YouTube’a yüklemeyi düşünüyorum ancak bakalım.. 🙂  İngilizcesi olanlara tavsiyem İngilizce videoları izlemeleri kesinlikle. Bu konuda yararlanabileceğiniz sayfa ve siteleri Korece Kaynaklar kısmında ayrıntılarıyla anlatmıştım. Bunun dışında ise YouTube da ‘seemile Korean’ sayfasında, “Jenny’s Korean” videolarını önerebilirim. Çok güzel bir anlatımı var, açık ve anlaşılır. Epey akılda kalıcı olabiliyor anlattıkları.

Şimdi, artık ilk dersimize geçelim! 🙂

Tabii her dilde olduğu gibi burada da alfabe ile başlayacağız. Çünkü harfleri bilmeden nasıl yazalım ve konuşalım, değil mi?  (Işıklar içinde uyu Sejong, yeri gelmişken de yad edelim. 😀 )

Kore alfabesine Korece’de 한글 (hangıl-hangeul) denilmektedir. 1443 yılında, daha önceden de anlatmış olduğum gibi Kral Sejong tarafından bulunmuş/yapılmış ve yaptırılmıştır.

Koreliler eskiden (15.yy’a kadar) Çin alfabesi kullanıyorlardı. Fakat bu daha çok sarayda, daha yüksek mertebedeki kişilerin bildiği ve kullandığı bir dil olmaktan öteye gidemiyordu. Çünkü Çince hem çok zordu hem de zaten halkın okuma yazma bilmesi, kraliyete karşı çıkmamaları, sorgulamamaları için biraz da kasıtlı olarak engellendiğinden halka öğretilmiyordu. Ancak halk kendi arasında ana dilleri olan Korece’yi konuşuyordu tabii. Tıpkı eskiden Osmanlı’da sarayda Osmanlıca-Farsça’nın hakim olması ancak halkın öz Türkçe konuşması gibi. Derken Sejong tahta çıktığında bu duruma bir dur diyor ve halkımız da okuma yazma bilmeli, bilmeli ki gelişmeli, kültürüne sahip çıkmalı ve bilginin akışını sağlamalı diye düşünerek, Moğol, Çin ve Uygur yazı sistemlerinden faydalanarak ve de Korece’nin dil ve dudak hareketlerinden yararlanılarak, diğer bilim insanlarıyla birlikte tam da dile uygun olan bu alfabeyi oluşturuyorlar. Tabii kraliyette söz hakkı olan bir takım devlet adamları o dönemde Sejong’a karşı çıkmış olsa bile, Sejong pek kimseyi iplememiş ve kararından vazgeçmemiştir. Tüm bunların ardından ise, yapılan uzun çalışmalar sonunda alfabe, 1446 yılında 훈민정음 (hunmin congım : halka doğruları öğreten ses) adlı yapıtla halka tanıtılmıştır! 🙂

Korece’de 24 harf vardır. Bunların 14’ü ünsüz, 10’u ise ünlü harflerden oluşmaktadır. Bunlardan başka birleşik sesli ve sessiz harfler de mevcuttur ancak onları bu ünlü ve ünsüz harfleri birleştirerek yazıyor/oluşturuyoruz. Eğer bu 24 harfin tamamını sesleriyle birlikte öğrenebilirseniz, Korece’deki hemen hemen her şeyi okuyup yazabilirsiniz arkadaşlar. Geriye sadece dil bilgisi kurallarını ve kelimeleri öğrenmek kalıyor. 🙂

Latin harfleri ile yazı yazarken, tıpkı şu anda olduğu gibi harfleri soldan sağa doğru, peş peşe sıralayarak kelime ve cümleleri oluşturmaktayız. Ancak Korece’de böyle değil ve buna çok ama çok iyi dikkat etmemiz gerekmekte.

Korece’de her hece, bir kare şeklini oluşturacak şekilde oluşmuştur. Yani harfler yan yana bitişmezler, bunun yerine ikili, üçlü, dörtlü harfler kullanılarak heceler ve ardından da kelimeler oluşturulur. Bu noktada Çince’ye benzemektedir biraz. Sanıyorum ki o dönemde dil üzerindeki Çince etkisinden etkilenilmiş olabilir.

Şimdi bunu örneklerle göstereceğim;

Görmüş olduğunuz gibi, yukarıda var olan kare içerisine, harfler soldan sağa doğru gidecek şekillerde yerleştirilmektedir. Bu harfler yerleştirilirken, başlangıçta kesinlikle ya ünsüz bir harf olması ya da eğer ünlü bir harfle başlamamız gerekiyorsa başlangıç harfi/ünsüzü (ㅇ) olmak zorundadır. Ardından hece kaç harften oluşuyor ise, harfler soldan sağa doğru gidecek şekilde yerleştirilir. Bu heceler 2, 3 veya 4 harften oluşabilmektedir.

Belki daha anlaşılır olabilir şu şekilde de;

Mesela nehir anlamına gelen 강 (kang) kelimesini yazalım hep beraber.

Görüldüğü üzere ilk olarak 1 numara ile rakamlandırdığım yere  “k” harfini temsil edenㄱ’yi yazıyoruz. Ardından sağ tarafına ise  “a” harfini temsilenㅏ harfini yazıyoruz. Şimdi son harfimiz ise bu hece 3 harften oluştuğu için, diğer iki harfin tam altına denk gelecek şekilde yerleştiriliyor. Yani normalde 4 hatlı bir sistem ancak bizim hecemiz 3 harften oluştuğu için bu sefer soldan sağa ve aşağıya doğru bu 3 harfi bir üçgen oluşturacak şekilde yerleştiriyoruz. Bu kareyi anlaşılması daha kolay olabileceği için bu seferlik çizdim.

Burada önemli olan bir diğer nokta ise, 2 harften oluşan hecelerin bazen alt alta, bazense yan yana yazılıyor olmaları. Bu neye göre değişiyor, nasıl yazacağımızı nereden anlayacağız derseniz, şuradan anlayacağız; eğer hecemizㅏ, ㅑ, ㅓ, ㅕveya ㅣgibi dikey harflerden oluşuyor ise başlangıç ünsüzü sola, bu sesli harflerimiz ise sağa yazılıyor. Fakat eğer ㅗ, ㅛ, ㅜ, ㅠ veya ㅡ gibi yatay harflerden oluşuyor ise alt alta yazılmaktadır. Tabii hecemiz sesli harfle başladığı için, her zaman başlangıç harfi/ünsüzü (ㅇ) başa gelecek şekilde yazılmalıdır.

• Dikey harflere örnek ;

ㅇ + ㅏ = 아 [a]

ㅂ + ㅣ = 비 [bi / pi]

ㄱ + ㅓ = 거 [go]

• Yatay harflere örnek ;

ㅇ + ㅗ = 오 [o]

ㅈ + ㅜ = 주 [ju]

ㅋ + ㅠ = 큐 [kyu]

Görüldüğü üzere dikey harfleri yan yana, yatay harfleriyse alt alta yazıyoruz. Şimdi de 3 harfli hecelere örnek vereyim.

Gelin birlikte “an” yazalım. Nasıl başlayacağız? Tabii ki normal olarak “a” harfi ile. “a” harfi Korece’deㅏolduğu için, bu harfi kullanmamız gerekiyor ancak önceki kuralımızı hatırlayın. Eğer bir ünlü harf ile başlayacaksak, direkt o ünlü harfi yazamıyorduk, değil mi? Tabii ki önce başlangıç ünsüzü / harfi yani  ㅇ ve ardından ㅏ harfini yazıyoruz. Geriye hangi harfimiz kaldı? Tabii ki “n” yani ㄴ. Hepsinden sonra da üstte başka yer kalmadığı için tabii ki altaㄴ harfini yazıyoruz. Oldu bize 안 . 🙂

Peki nasıl okuyoruz? Nasıl yazıyorsak öyle okuyoruz arkadaşlar. Yani soldan sağa ve aşağıya doğru. Örneğin 안 ‘ı ele alalım. Üst soldan başlıyoruz okumaya. Üst solda ㅇ harfi var. Bu harf hecenin başındayken bir ses oluşturmaz. Yanındaki harf ne ise, okumaya ondan başlanır. Fakat eğer hecenin sonunda ise  “ng” sesi ile telaffuz edilir. 강 (kang) örneğinde olduğu gibi. Bu nedenle burada okumaya ㅏharfiyle başlıyoruz. Ondan sonra gelen harf ise ㄴ. İkisini birleştirdiğimizde zaten “an” olmakta.

Evvet, ilk dersimiz olan Kore alfabesi burada sona ermekte arkadaşlar. Sizlere temel bilgileri verdim. Harflere tekabül eden sesleri birleştirerek herhangi bir şeyi okuyabilir ve yazabilirsiniz bu şekilde. Sorularınızı her zaman için sorabilirsiniz, bunlar dışında aklınıza ne takılırsa takılsın sorun lütfen, elimden geldiğince yardım ederim. 🙂

Bu noktada yapmak istediğim birkaç uyarı var. Bunlar;

• Kesinlikle ama kesinlikle Latin Harfleri’yle Korece okunuşları yazılan kelimeleri okuyarak Korece okumayı öğrenmeye çalışmayın. Çünkü okunuşlarını yanlış yazabiliyorlar. Aslında yanlış değil fakat Hint-Avrupa Dil Ailesi grubuna giren dillerde (İngilizce vs.) bazı harfler olmadığı için ve bazı harfleri bizler gibi okuyamadıkları için, onların dillerine göre yazıyorlar çoğu yerde, kolayca okuyabilsinler diye. Mesela normalde abla 언니 demektir. Bu kelime direkt olarak Korece telafuzla onni diye okunur. Biz tabii Türkçe de Korece ile aynı dil ailesine girdiği için kolayca onni diyebilmekte ve okuyabilmekteyiz ancak bu kelimeyi çoğu yerde unni veya eonni diye yazar. Halbuki bu kelime unni veya eonni diye okunmaz, bu yanlıştır. Doğrusu onni’dir.  Bu nedenle siz kesinlikle direkt harfleri ezberleyin ve harfleri kendiniz okuyun, yanlarındaki okunuşlarını değil.

• Kelimeyi direkt olarak Korece yazın. Mecbur değilseniz eğer Latin harfleriyle belirtmeye tabii.

• Bunlar için sesli sözlük kullanabilirsiniz. Play Store’dan sesli sözlüğü olan bir Korece-Türkçe uygulama indirip, eğer okuyamıyorsanız oraya yazıp sesli olarak dinleyebilirsiniz.

Ben anlatırken çok eğlendim. Umarım sizler de okur ve çalışırken eğlenirsiniz. 🙂 Bir sonraki derste görüşmek üzere..!

İyi çalışmalar.